Historia


Historia stylu jest dość krótka. Człowiek, dzięki któremu styl ten jest w tak dużym stopniu rozpowszechniony to Gichin Funakoshi. Urodził się 24 kwietnia 1868 roku w Yamakowa – cho, dystrykcie Shuri – stolicy Okinawy. Dziadkiem jego był Gifuku Funakoshi – ceniony nauczyciel konfucjanizmu. W związku z tym, że jego ojcem był nałogowy pijak, wychowaniem mistrza zajmowali się dziadkowie. Gichin Funakoshi był dzieckiem słabym i chorowitym.

W szkole Gichin miał serdecznego przyjaciela, którego ojciec – Yasutsune Azato był wielkim panem z rodziny Tonochi. Przyjaźń ta przywiodła Funakoshiego do domu Azato (cenionego mistrza karate na Okinawie), gdzie rozpoczął trening. Było to w roku 1888. W początkowym okresie nie przywiązywał szczególnej wagi do treningów, jednak po pewnym czasie zauważył, że jego stan zdrowia uległ poprawie. To było motywacją do bardziej wytężonej pracy na treningach. Ćwiczył nocami, a jego powroty były traktowane przez sąsiadów jako wyprawy do domów publicznych. Przez całe miesiące, pod okiem samego Azato udoskonalał kata, jako jedną z form, aby z czasem móc trenować u niemal wszystkich ówczesnych mistrzów karate na wyspie.

W 1891 roku na Okinawę przyjechał wizytator szkolny – Shintaro Ogawa, któremu zaprezentowano karate w wykonaniu Gichina. Występ był bardzo udany i musiał wywrzeć ogromne wrażenie, gdyż wizytator włączył karate do programu nauczania dwóch okinawskich szkół. Kolejnym znaczącym etapem w życiorysie naszego mistrza był udział w 1921 roku w wystawie w salach uniwersytetu w Ochanonizu w Tokio, gdzie prezentował zdjęcia wraz z opisami swej sztuki walki. Po zakończeniu imprezy otrzymał propozycję nauczania karate. W 1922 roku wydał swoją pierwszą książkę, co poprawiło nieco jego sytuację materialną. W 1936 roku wybudowano ze społecznych składek budynek przeznaczony do ćwiczeń karate (dojo) i umieszczono nad drzwiami napis SHOTOKAN. Należy to odebrać jako ukłon i uznanie za pracę trenerską naszego mistrza, gdyż słowo Shoto było jego literackim pseudonimem. Funakoshi prezentował olbrzymią sprawność aż do końca swych dni.

Zmarł 14 listopada 1957 roku. W świątyni Enaku – Ji stoi poświęcony mu obelisk, na którym oprócz imienia i nazwiska widnieją słowa „Karate ni sente nachi” – „Karate nie jest sztuką agresji”.

PO PIERWSZE
Rzecz w tym, aby doskonalić charakter

PO PIERWSZE
Rzecz w tym, aby rozwijać siłę ducha

PO PIERWSZE
Rzecz w tym, aby bronić prawdziwości drogi

PO PIERWSZE
Rzecz w tym, aby szanować etykietę

PO PIERWSZE
Rzecz w tym, aby gorące serce nie przesłoniło męstwa

Dwadzieścia głównych zasad ducha karate-do



  1. Karate zaczyna się i kończy pozdrowieniem
  2. Karate nie jest formą agresji
  3. Karate jest prawością i wdzięcznością
  4. Karate jest drogą do zrozumienia siebie i innych
  5. Duch jest zawsze pierwszy, technika zawsze druga
  6. Zawsze bądź gotowy do otwarcia swojego umysłu
  7. Karate uczy nas, niepowodzenie uderza w nas bardziej kiedy jest rezygnacją
  8. Karate ma istnieć nie tylko na dojo
  9. Karate jest zasadą dla całego twojego życia
  10. Duch karate musi zachęcać i stanowić radość dla wszystkich poczynań
  11. Karate musi współistnieć z ogniem twojej duszy
  12. Karate nie oznacza zwycięstwa, ideą jest nie przegrać
  13. Duch musi być niepodobny do swoich przeciwników
  14. Koncentracja i wypoczynek muszą być używane we właściwym czasie
  15. Myśl o swoich rękach i stopach jak o mieczach
  16. Karate jest myśleniem, że cały świat może się obrócić przeciw tobie
  17. Karateka zawsze pozostaje w gotowości
  18. Kata jest doskonałością stylu, zastosowanie jest następne
  19. Tak jak łuk karateka musi mieć zdolność napinania się i kurczenia, szybkości i powolności
  20. Duch musi zawsze dążyć do doskonałości

Stopnie



Uczniowskie
Im niższa cyfra przy kyu, tym wiekszy stopień wtajemniczenia

9kyu – pas biały

8kyu – pas żółty

7kyu – pas pomarańczowy

6kyu – pas zielony

5kyu – pas niebieski

4kyu – pas niebieski

3kyu – pas brązowy

2kyu – pas brązowy

1kyu – pas brązowy

Mistrzowski
Im wyższa cyfra przy dan, tym wiekszy stopień wtajemniczenia

1 dan (shodan) – pas czarny

2 dan (nidan) – pas czarny

3 dan (sandan) – pas czarny

4 dan (yodan) – pas czarny

5 dan (godan) – pas czarny

6 dan (rokudan) – pas czarny

7 dan (shichidan) – pas czarny lub biało-czerwony

8 dan (hachidan) – pas czarny lub biało-czerwony

9 dan (kudan) – pas czarny lub biało-czerwony

10 dan (jodan) – pas biały

 

Instruktorskie
 

shidoin – instruktor, młodszy mistrz

sensei – mistrz, posiadacz czarnego pasa

sihandai– pomocnik profesora karate

shihan– wielki mistrz, profesor (mający za sobą wszystkie egzaminy teoretyczne)

soke – twórca stylu, wielki mistrz

 

Słowniczek





Age – wznosić się
Age-uke – blok wznoszący, górny
Age-zuki – cios wznoszący
Ago – podbródek
Aka – czerwony; zawodnik oznaczony tym kolorem walczy z prawej strony planszy
Arigato – dziękuję
Ashi – stopa, noga
Ashi-barai – technika podcięcia
Ashibo-kake-uke – blok-hak nogą
Ashikubi – grzbiet stopy, „przegub stopy”
Ashi-waza – techniki nóg
Atama – głowa
Atemi – uderzenie we wrażliwe punkty ciała
Ate-waza – techniki miażdżące
Awase – łącznie, razem
Awase-waza – techniki łączone

Barai – zagarnięcie, podcięcie
Boken – drewniany miecz
Bu-do – ogólna nazwa sztuk walki
Bushi – wojownik
Bushido – kodeks regulujący życie samuraja

Chika-ma – mały dystans
Chikara – siła
Chikuden – szybkość
Choku-zuki – cios prosty
Chudan – poziom środkowy
Chudan barai (uke) – blok na poziomie środkowym
Chudan-zuki – uderzenie na poziom środkowy
Chui – ostrzeżenie

Dachi – pozycja
Dachi-waza – techniki postaw
Dan – nazwa stopnia mistrzowskiego
Dan – poziom
Do – droga, ruch, czynność
Dojo – sala do ćwiczeń
Do-kyaku – noga poruszająca się w czasie przejścia

Embusen – linia, schemat wykonania (kata)
Empi – łokieć
Empi-mae-uchi – uderzenie łokciem w przód
Empi-uchi – uderzenie łokciem
Empi-ushiro-ate – uderzenie łokciem w tył
Encho – przedłużenie czasu walki

Fumikiri – kopnięcie tnące
Fumikomi – kopnięcie depczące
Fumi-waza – techniki depczące
Funsensho – walkower
Furisute – wymach

Gai-wan – zewnętrzna część przedramienia
Gedan – niższy poziom
Gedan-barai (uke) – blok dolny
Geiko – trening, ćwiczenie
Gekon – punkt poniżej wargi dolnej
Gi – bluza
Gito – przegrana zawodnika z powodu kontuzji
Go – siła
Gyaku – przeciwny, przeciwstawny
Gyaku-hanmi – odwrotna postawa połowicznie skierowana w przód
Gyaku-mawashi-geri – odwrotne kopnięcie okrężne
Gyaku-zuki – cios odwrotny

Hachinoji-dachi – postawa rozsuniętych nóg
Hai – tak
Haishu – grzbiet dłoni
Haisoku – podbicie stopy
Haito – wewnętrzna krawędź dłoni
Haiwan – górna część (grzbiet) przedramienia
Hajime – zaczynać, naprzód, start
Hakama – obszerne szarawary, spodnie przypominające spódnice
Hangetsu-dachi – postawa półksiężyca
Hanmi – półfrontalne ułożenie ciała
Hansoku – dyskwalifikacja
Hantei – orzeczenie sędziowskie, werdykt
Hara – brzuch /duch, wola walki/
Harai – odpierać
Hasami – nożyce
Hasami-zuki – cios nożycowy
Heiken – powierzchnia zaciśniętej pięści od wewnątrz
Heiko – równolegle
Heiko-dachi – postawa równoległa
Heisoku dachi – postawa swobodna czujna
Hen-o – odpowiedź
Hente – wykonanie ataku ręką blokującą
Hidari – lewy
Hiji – łokieć (również – empi, ude)
Hiji-uke – blok łokciem
Hikite-uke – techniki bloków z pociąganiem przeciwnika w celu stworzenia korzystniejszej pozycji do kontrataku
Hikt-te – ręka cofająca się
Hiraken – pięść środkowych kostek (z wysuniętymi knykciami przednimi)
Hitosashiyubi – palec wskazujący
Hittsui – kolano (stosuje się również nazwy hiza, hizagashira, shittsui)
Hiza – kolano
Hiza-age-ate (Hiza-geri) – uderzenie uniesieniem kolana
Hyosai – rytm w kumite

Iai – sztuka szybkiego dobywania miecza, pojedynczego ciosu zadanego mieczem
Ibuki – rodzaj oddychania w karate – wdech przez nos, wydech szeroko otwartymi ustami
Ichibyoshi – wykonywanie kombinacji technik na jednym wydechu
Ido-kihon – kihon w ruchu
Ippon – jeden, pojedynczy, punkt w terminologii sportowej
Ippon-ken – pięść jednej kostki
Ippon-nukite – jednopalcowa ręka-włócznia

Jitsu – sztuka, umiejętność, sposób, technika
Jiju-kumite – wolny sparing, walka
Jiku-ashi – noga stanowiąca oś obrotu
Jissen – walka rzeczywista
Jodan – wyższy, górny poziom
Jodan-uke – blok na poziomie górnym
Ju – miękki, łagodny
Juji-uke – blok „X”, skrzyżowanych przedramion
Jyogai – wyjście poza wyznaczone pole walki

Kaete – obrócić się o 180 stopni
Kage – tylna strona
Kagi-zuki – cios-hak
Kai – organizacja
Kakato – pięta
Kake – zahaczenie
Kake-dameshi – testy siły
Kake-uke – blok-hak
Kaisho – otwarta ręka
Kakiwake uke – odwrotny blok-klin
Kakuto – zgięty nadgarstek
Kama – sierp, broń karate
Kamae – garda, pozycja do walki
Kamae-te – ułożenie rąk w gotowości
Kara – pusty
Katana – długi miecz samurajski
Karate-gi – strój do treningu karate
Katsu – (również kuatsu) – techniki przywracania przytomności po urazach
Kawashi – unik
Kebanashi-geri – kopnięcie odtrącające
Keito – nadgarstek kurza głowa
Kekomi – pchnięcie
Kempo – „droga pięści”
Ken – pięść
Kentsui – pięść-młot
Keri-waza – techniki kopnięć
Ki – siła, energia wewnętrzna, duch (po chińsku – Chi)
Kiai – okrzyk
Kiba – jeździec
Kiba-dachi – postawa jeźdźca, rozkroczna, stopy równolegle, kolana na zewnątrz
Kihon – trening podstawowych technik karate
Kime – koniec, skupienie (zakończenie techniki z silnym napięciem mięśni)
Kin-geri – kopnięcie proste wierzchem stopy
Kizami-zuki – cios dźgnięcie
Kobudo – japońska sztuka walki bronią (bo, sai, kama …)
Kogeki – atak
Koho-tenkan – zmiana kierunku
Koko – ręka-paszcza tygrysa
Kokoro – duch, serce
Kokutsu-dachi – postawa zakroczna
Kosa-dachi – postawa ze skrzyżowanymi stopami
Koshi – biodro
Koshi-no-kaiten – obrót bioder
Kumade – ręka-łapa niedźwiedzia
Kumite – sparing, walka
Kyo – grupa
Kyu-jitsu – sztuka łucznictwa
Kyokai – stowarzyszenie, towarzystwo

Ma-ai – dystans
Mae – przód
Mae-geri-keage – kopnięcie w przód wyrzutem
Mae-rent-tobi-geri – podwójne kopnięcie z wyskoku
Makiwara – dosłownie „zwinięta słoma”, przyrząd do ćwiczeń technik karate
Martta – poddaję się
Mashomen – frontalne ułożenie ciała
Mate – czekać, poczekać
Mawarikomi – krążenie
Mawashi-geri – kopnięcie okrężne
Mawashi-zuki – cios sierpowy
Men – głowa
Migi – prawy
Migi-ashi-dachi – postawa prawej nogi
Mikazuki – przybierający księżyc
Mikazuki-geri – kopnięcie sierpowe lub kopnięcie przybierającego księżyca
Mokuso – medytować
Morote – oburącz
Morote-uke – wzmocniony blok przedramieniem
Morote-zuki – cios prosty oburącz
Mune – klatka piersiowa
Musubi-dachi – swobodna, czujna postawa (stopy na zewnątrz)

Nagashi-uke – blok zmiatający
Nage-waza – techniki rzutów
Nagi-nata – lanca zakończona ostrzem
Nakadaka – wypukły
Nakadaka-ippon-ken – pięść środkowej kostki środkowego palca
Nami-ashi – blok powracający
Nami-gaeshi – kopnięcie powracającej fali, techniki blokowania stopą lub podudziem
Neko – kot
Nekoashi-dachi – postawa kota
Ne-waza – techniki walki w pozycji leżącej lub półleżącej
Nidan-geri – kopnięcie podwójne z wyskoku
Nihon-nukite – ręka-włócznia o dwóch palcach
Nippon – Japonia
Nogare – spokojne i głębokie oddychanie w karate
Nukite – ręka-włócznia
Nunchaku – broń, dwie drewniane pałki połączone sznurkiem lub łańcuchem (wywodzi się od rolniczego cepa)

O – duży, wielki
Oss – potwierdzenie zrozumienia i gotowości do wykonania określonego polecenia
Oi-zuki – cios prosty z wypadu
Obi – pas
Osae – naciskać, napierać
Osae-uke – blok naciskania ręki
Otoshi – obniżać, opuszczać
Otoshi-empi-uchi (hijiate) – uderzenie łokciem w dół

Porando – Polska

Rei – ukłon
Remmei – związek, unia
Renoji-dachi – postawa „L”
Renshu – ćwiczenia
Ren-zuki – uderzenia naprzemienne
Rikken – tylna część pięści
Ritsurei – ukłon w pozycji stojącej
Ryo – oba
Ryu – droga, sposób

Seika-tenden – środek ciężkości ciała
Seiken – przód pięści
Seiryuto – ręka, szczęka wołu
Seiza – pozycja siedząca
Sempai – wyższy, starszy stopień
Sensei – mistrz, nauczyciel
Shiai – walka sportowa
Shiai-jo – plansza do walk karate
Shihan – mistrz, profesor, tytuł wyższy od sensei
Shihon-nukite – ręka-włócznia o czterech palcach
Shiken – egzamin
Shiko-dachi – postawa kwadratowa
Shiro – biały (wg najnowszych przepisów niebieski), zawodnik walczący po lewej stronie planszy
Shomen – do przodu
Shittsui – kolano-młot
Shizen-tai – postawa naturalna, gotowości
Sho – dłoń
Shobu – walka, mecz w sportach walki
Shomen – przód
Shubo – przedramię-kij
Shuto – ręka-miecz
Shuto-mawashi-uchi – okrężne uderzenie ręką-mieczem
Shuto-uke – blok ręką-mieczem
Sokumen – strona, bok
Sokuto – zewnętrzna krawędź stopy
Sokuto-geri – kopnięcie boczne, krawędzią stopy
Sonoba-kihon – kihon w miejscu
Sosoku-geri (moro geri) – jednoczesne kopnięcie z wyskoku obiema nogami
Soto-ude-uke – blok przedramienia z zewnątrz do wewnątrz
Suigetsu – splot słoneczny, klatka piersiowa
Suiraken-kamae – postawa pijaka
Suki – otwarcie
Sukui uke – blok dłonią
Sun-dome – zatrzymanie techniki
Sanchin-dachi – postawa klepsydry
Suwari-keiko – ćwiczenia wykonywane w seiza

Tai – ciało
Tai-sabaki – ruchy obrotowe ciała
Taicho – kapitan zespołu w karate sportowym
Tanden – środek ciężkości (około 2-3 cm pod pępkiem)
Tatami – mata do ćwiczeń
Tate – z góry do dołu
Tate-mawashi-hiji-uchi – pionowe uderzenie łokciem
Tate-mawashi-uchi – uderzenie pionowe
Tate-zuki – cios pionowy
Te – ręka
Teisho – wewnętrzna powierzchnia dłoni, nasada
Tekubi – nadgarstek
Tobi-geri – kopnięcie z wyskoku
Tobikonde – doskok
Tobikonde-mae-geri – kopnięcie nogą wykroczną z doskoku
Tokui-waza – techniki ulubione
To-ma – duży dystans
Tori – atakujący
Tonfa – broń karate, pałka nieco dłuższa od przedramienia z bocznym uchwytem (pierwowzór to uchwyt od żaren)
Tsuba – garda miecza samurajskiego, z reguły bogato zdobiona
Tsukami-uke – blok chwytający
Tsuki-age – uderzenie wymachem
Tsuki-waza – uderzenie rękąv Tzuzukete hajime – podjąć przerwaną walkę, zaczynać, start!

Uchi uke – blok od wewnątrz na zewnątrz
Ude – ręka
Ude-uke – blok przedramienia
Uke – blok
Uke-dachi – postawy obronne
Uke-gae – przejścia między blokami
Uke-geri – techniki blokowania nogami
Uke-te – wykonujący kata
Uke-waza – techniki bloków
Ukemi-waza – sztuka, techniki padów
Ura – odwrotnie, strona tylna, odwrotna
Uraken – grzbiet pięści
Uraken-uchi – uderzenie grzbietem pięści
Ura-zuki – cios krótki, odwrotny (bokserski cios-hak)
Ushiro – do tyłu
Ushiro-geri – kopnięcie w tył
Ushiro-hiji-ate (Ushiro-empi-uchi) – uderzenie łokciem w tył

Wakizashi – krótki, drugi miecz samurajski
Wan – przedramię
Wanto – przedramię miecz
Washide – ręka „orla głowa”
Waza – technika, metoda, sposób, umiejętność

Yama-zuki – cios U-kształtny, szeroki
Yame – stop
Yoi – gotów, pozycja gotowości
Yoko-empi-uchi – uderzenie boczne łokciem
Yoko-geri-keage – kopnięcie w bok wyrzutem
Yoko-tobi-geri – kopnięcie boczne z wyskoku
Yoko-uchi – uderzenie boczne
Yon-ashi – przesuwanie stóp
Yor-ashi – krok dostawno-odstawny

Zanshin – stan zrelaksowanej gotowości, skupienia, panowanie nad ciałem i umysłem
Zenkutsu-dachi – postawa wykroczna
Zenwan – przedramię
Zubon – spodnie od karate-gi